Jak wybudować szambo? Jakich błędów unikać i które rozwiązania będą najodpowiedniejsze?

Autor: Sławomir Rutczyński, doradca techniczny Lafarge

Decyzja o lokalizacji szamba powinna być podjęta na wczesnym etapie budowy domu. Przy zaznaczeniu lokalizacji zbiornika kanalizacyjnego na planie zagospodarowania terenu, dołączonym do pozwolenia na budowę, dodatkowe formalności nie są konieczne. Jeśli rozpoczynamy budowę nowego szamba, trzeba będzie zdobyć dodatkowe pozwolenie. Warto pamiętać, że gmina ma prawo odmówić zgody na budowę zbiornika kanalizacyjnego, jeżeli plany gminy przewidują przyłączenie naszej działki do sieci kanalizacyjnej.

Odpowiednie odległości i pojemności

Zbiornik możemy wybudować praktycznie w każdym miejscu naszej działki, pod warunkiem zachowania odpowiednich odległości od ujęcia wody, budynku, a także od granic działki.

Wielkość zbiornika to jedna z kluczowych decyzji, które musimy podjąć. Najprościej będzie przyjąć, że szacunkowo jeden domownik wytwarza od 70 do 100 litrów ścieków dziennie.

Jaki zbiornik wybrać?

Dostępne na rynku rodzaje czy technologie można generalnie podzielić na 3 grupy:

• zbiorniki gotowe,
• z kręgów,
• betonowane na miejscu.

Każdy z nich ma swoje wady i zalety.

Szambo prostokątne na ścieki o pojemności 10 m³ Powierzchnia zabudowy: 9,6 m² Kubatura: 12,30 m³

KUP PROJEKT TEGO SZAMBA

Zbiorniki gotowe

To jedno z najpopularniejszych w Polsce rozwiązań, ponieważ oferta rynkowa betonowych zbiorników jest bardzo szeroka. Są proste w montażu, wystarczy jedynie opuścić je do przygotowanego wcześniej wykopu, nie wymagają też dodatkowego tzw. dokotwienia i dociążenia. Co ważne, zbiorniki betonowe są trwałe, odporne na korozję i uszkodzenia mechaniczne, a dodatkowo zaimpregnowane służą bezawaryjnie nawet 30 lat!

Na rynku znajdziemy również zbiorniki z tworzyw sztucznych i laminatów. Do ich niewątpliwych zalet należą lekkość, duża szczelność i odporność na agresywne środowisko chemiczne. Niestety wśród zdecydowanych wad tego typu urządzeń znajdziemy podatność na uszkodzenia mechaniczne, wysoką cenę oraz problemy ze stabilnością w przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych.

Zbiorniki z kręgów

Niegdyś bardzo powszechne, dziś tracą na popularności. Są tańsze w budowie, a ich montaż nie generuje większych problemów. Rozpoczynamy od wykonania wykopu w ziemi, w którym ustawiamy kręgi i podkopujemy je do pożądanej głębokości. Następnie wylewamy dno i uszczelniamy poszczególne elementy.

Bardzo ważne jest aby przy tego typu pracach użyć odpowiednio skomponowanej mieszanki betonowej. Do betonu nie możemy użyć zwykłego cementu, ale takiego, który będzie się cechował dużą odpornością na oddziaływanie agresywnych czynników chemicznych. Dodatek mineralnych popiołów krzemionkowych w cemencie powoduje zwiększenie odporności betonu na takie środowisko.

Decydując się na to rozwiązanie musimy pamiętać, że największe trudności sprawia odpowiednie wykonanie i późniejsze utrzymanie szczelności w miejscach łączeń. Dlatego tego typu zbiorniki nie mogą być budowane w sąsiedztwie studni i ujęć wody pitnej.

Zbiorniki betonowane

Betonowanie zbiornika na miejscu to również dosyć powszechne rozwiązanie. Prace przeprowadza się na podstawie indywidualnego projektu, który może zakładać nietypowe kształty i rozmiary samego zbiornika. Dodatkową zaletą jest brak konieczności angażowania ciężkiego sprzętu, więc prace mogą być prowadzone nawet w miejscach, do których trudno dojechać.

Pierwszym etapem pracy jest wykonanie wykopu o odpowiednich rozmiarach. Najłatwiej będzie zamówić koparkę. W wykopie można wykonać podbudowę z piasku, a następnie z betonu klasy C8/C10. Do betonu powinniśmy używać cementów odpornych na działanie agresywnego środowiska chemicznego. Gdy beton uzyska wymaganą twardość należy rozłożyć folię izolacyjną i zamontować zbrojenie. Następnie możemy przystąpić do wylania już właściwej warstwy betonu. Jego klasa jest określona w projekcie, mimo to pamiętajmy, że nie może być ona niższa niż C30/37. Dno zbiornika należy pielęgnować przez okres 1-2 tygodni.

Do wykonania ścian niezbędne będą deskowania, wewnątrz których ustawia się zbrojenie, a następnie betonuje mieszanką o tej samej klasie co dno zbiornika. Grubość ścian musi wynosić minimum 15 cm. Beton umieszczony w deskowaniu należy odpowiednio zagęścić. Pamiętajmy, aby przygotować otwór na przewód kanalizacyjny, którym ścieki będą spływały do zbiornika. W przypadku wykonywania płyty przykrywającej zbiornik nie wolno też zapomnieć o otworze na właz.

Co ważne, wszystkie połączenia oraz wnętrze zbiornika należy dodatkowo uszczelnić specjalistyczną wodoszczelną masą. Z każdej strony trzeba go także pomalować dwukrotnie przeznaczonym do tego impregnatem, powłoką bitumiczną lub substancją zabezpieczającą konstrukcję przed wilgocią. Po wyschnięciu wszystkich warstw izolacji zbiornik można zasypać. Nie wymaga on również dodatkowego kotwienia, ponieważ masa mieszanki betonowej sprawia, że ciśnienie wód gruntowych nie jest w stanie wyprzeć go z wykopu.

Wywóz ścieków

W prosty sposób możemy zoptymalizować koszty wywozu ścieków. Wystarczy wybudować zbiornik o zbliżonej pojemności beczki typowego wozu asenizacyjnego, czyli od 6 do 9 m3. Dla 4-osobowej rodziny umożliwi to zamawianie usługi wywozu nie częściej niż raz na miesiąc. Jednorazowy przyjazd takiego wozu to – w zależności od regionu – koszt w granicach 140-200 zł. Warto jednak zwiększyć założoną objętość zbiornika, ponieważ nie zawsze możemy być pewni, że wóz zjawi się na czas.